No Woman No Cry

No Woman No Cry to tytuł piosenki Boba Marleya, sławnego twórcy reggae z Jamajki. Interpretacja tytułu sprawia nieco kłopotów z powodów gramatycznych.

Sądzę, że można je odczytać jako “There is no woman who does not cry”. (Nie ma kobiet, które nie płaczą) lub też najwłaściwiej “Women! Do not cry !”. (Kobiety, Nie płaczcie). W oryginale w jamajskiej gwarze wers ten ma postać: "No, woman, nuh cry". Słowo „nuh”brzmiące podobnie do „no”jest w tej gwarze skrótem słowa „don’t”.

No Woman No Cry

Piosenka została wydana w 1974 roku na albumie studyjnym Natty Dread. Stała się pierwszym wielkim przebojem Boba Marleya kiedy ukazała się na singlu promującego album Live!, który został nagrany w Lyceum w Londynie w 1975 roku. Odbyło się to w gorącą lipcową noc i był to porywający koncert. Ten tour był przełomowy dla grupy Marley and The Wailers.

Koncert w Lyceum Theatre, Londyn 1975

Ich poprzedni tour był niewypałem ponieważ publiczność poza Jamajką nie została porwana czystą muzyką reggae. Nauczony doświadczeniem Marley wygładził dźwięk i dopasował styl do percepcji dużej publiczności – w tym czasie aktualne stały się koncerty na stadionach i ogromnych scenach. Nabrał też doświadczeń z imprez w USA i tak przygotowany pojechał z zespołem do Europy. Show w Londynie okazał się wielki m sukcesem.

Bob Marley

Marley mocno rozwinął aspekt sceniczny, aktorski koncertu. Dodał również nowych muzyków: Family Man Barretta i Ala Andersona po to by ‘osłodzić’ brzmienie. Publiczność na koncercie, który nagrano na żywo, była mieszananiną czarnych i białych z różnych stron kraju. Bob Marley był jednym z nielicznych wtedy artystów odbieranych ‘ponad rasowo’. Od tego koncertu No Woman No Cry stała się hitem, który łączył wszystkich na następnych koncertach w ramach touru. Piosenkę śpiewało się łatwo i wszędzie słuchacze chętnie przyłączali się do głosu wokalisty.

Bob Marley

Bob Marley urodził się jako Robert Nesta Marley w Saint Ann na Jamajce dnia 6 lutego 1945 roku. Ojciec Norval Sinclair Marley był białym Anglikiem , matka Cedelia Booker była czarną rodowitą Jamajką.

Bob Marley swe dwa pierwsze single nagrał w 1962 roku. Zainteresowanie było mizerne. Rok później, w 1963 roku założył zespół grający w stylu ska. Poza nim samym do grupy należeli Bunny Wailer i Peter Tosh. Początkowo nazywali się "The Teenagers", a po kilku zmianach stanęło ostatecznie na "The Wailers".

The Wailers

Nagrany w 1974 przez The Wailers album Burnin' zawierał utwory "I Shot The Sheriff" oraz "Get Up, Stand Up". Oba stały się bardzo znane po obu stronach Atlantyku. W tym samym roku The Wailers rozpoczęli karierę solową, bez Marleya. Od tego punktu Marley odszedł od ska i rocksteady całkowicie do reggae.

Album 'Burnin' - okładka

Marley kontynuował występy i nagrania jako Bob Marley & The Wailers chociaż tylko on jeden należał do pierwszego oryginalnego składu zespołu. "No Woman, No Cry" przyniósł Marleyowi tak dużą sławę, że jego pośmiertny album Rastaman Vibration wszedł do Billboard Top 10 Album.

Album 'Live!' - okładka

Mimo, że to Bob Marley był twórcą tej piosenki to prawa autorskie zostały przypisane dla V.Forda. Vincent Ford był jego przyjacielem z czasów dorastania Boba w Trenchtown, gettowej dzielnicy Kingston – stolicy Jamajki. Prowadził garkuchnię i w trudnych czasach pomagał Marleyowi. Tantiemy jakie Ford stale otrzymywał pomogły mu rozwinąć interes i kontynuowanie charytatywnej działalności.

Bob Marley

Utwór jest opowieścią o samym Bobie z jego wczesnych czasów. Dzieciństwo Marleya nie było niczym niezwykłym w tamtym miejscu. Ogniste światło odnosi się do Trenchtown. W nocy w centrum zabudowy paliły się ogniska. Czasami ognisko było potrzebne by przygotować jedzenie dla większej grupy ludzi. Było to "cornmeal porridge." (owsianka z mieloną wołowiną). To tam Bob mówi do dziewczyny by patrzeć do przodu i nie płakać, niezależnie od okoliczności.

Bob Marley

Bob przewidywał swoją chorobę o czym świadczą słowa tekstu: "My feet is my only carriage, so i'll have to push on through."(Moja stopa jest moim jedynym powozem i będę nią szedł do końca). Lata później zdiagnozowano u niego raka dużego palca prawej nogi. Odmówił poddaniu się operacji gdyż nie wiedział czy będzie mógł nadal tańczyć na scenie. Tak więc, szedł do końca. Bob mówi nam, że jego nieobecność nie jest powodem do płaczu. Warto wspomnieć jednak, że Marley po zakończeniu tego utworu sam zawsze płakał. Piosenka była bowiem bardzo osobista dla niego.

No Woman, No Cry (w wersji nagranej na koncercie w Londynie) znalazła się na 37 pozycji wśród 500 Największych Piosenek Wszechczasów wg magazynu Rolling Stone.

Bob Marley & The Wailers

No Woman No Cry, lyrics

No, woman, no cry (x4)

Said - said - said: I remember when we used to sit
In the government yard in Trenchtown,
Oba - obaserving the 'ypocrites
As they would mingle with the good people we meet.
Good friends we have, oh, good friends we've lost
Along the way.
In this great future, you can't forget your past;
So dry your tears, I seh.

No, woman, no cry;
No, woman, no cry.
'Ere, little darlin', don't shed no tears:
No, woman, no cry.

Said - said - said: I remember when-a we used to sit
In the government yard in Trenchtown.
And then Georgie would make the fire lights,
As it was logwood burnin' through the nights.
Then we would cook cornmeal porridge,
Of which I'll share with you;
My feet is my only carriage,
So I've got to push on through.
But while I'm gone, I mean:

Everything's gonna be all right! (x4)
I said, everything's gonna be all right-a!
Everything's gonna be all right!
Everything's gonna be all right, now!
Everything's gonna be all right!

So, woman, no cry;
No - no, woman - woman, no cry.
Woman, little sister, don't shed no tears;
No, woman, no cry.

I remember when we used to sit
In the government yard in Trenchtown.
And then Georgie would make the fire lights,
As it was logwood burnin' through the nights.
Then we would cook cornmeal porridge,
Of which I'll share with you;
My feet is my only carriage,
So I've got to push on through.
But while I'm gone:

No, woman, no cry;
No, woman, no cry.
Woman, little darlin', say don't shed no tears;
No, woman, no cry.

Eh! (Little darlin', don't shed no tears!
No, woman, no cry.
Little sister, don't shed no tears!
No, woman, no cry.)

Bob Marley

Tłumaczenie:

Nie kobieto, nie płacz (x4)

Mówię: Pamiętam, kiedy siadywaliśmy 
Na rządowym podwórku w Trenchtown 
Obserwując hipokrytów przemieszanych w tłumie
z dobrymi ludźmi ktorych spotykamy. 
Mamy dobrych przyjaciół, Och, dobrych przyjaciół zgubiliśmy 
Po drodze. 
W tej wspaniałej przyszłości, 
Nie możesz zapominać swojej przeszłości; 
Więc osusz swoje łzy - mówię! 

Nie kobieto, nie płacz;
Nie kobieto, nie płacz;
Moja ukochana, nie wylewaj żadnych łez: 
Nie kobieto, nie płacz.

Mówię: Pamiętam, kiedy siadywaliśmy
Na rządowym podwórku w Trenchtown
I wtedy Georgie zapalał latarnie, 
I płonęły ogniska przez noce
Mogliśmy wtedy ugotować kukurydzianą owsiankę
którą z Tobą dzeliłem;
Moje stopy to mój jedyny transport, 
Nimi posuwam się ciągle naprzód. 
Ale zanim pójdę, mówię:

Wszystko będzie w porządku! (x4)
Mówię, wszystko będzie w porządku!
Wszystko będzie w porządku!
Już wszystko będzie w porządku!
Wszystko będzie w porządku!

Więc nie płacz kobieto, nie płacz;
Nie, nie, kobieto, nie płacz;
Kobieto, mała siostrzyczko, nie wylewaj żadnych łez;
Nie płacz kobieto, nie płacz. 

Pamiętam, kiedy zwykliśmy siedzieć 
Na rządowym podwórku w Trenchtown. 
I wtedy Georgie zapalał latarnie, 
I płonęły ogniska przez noce
Wtedy gotowaliśmy, cornmelową owsiankę, 
Którą się z Tobą podzielilem
Moje stopy to mój jedyny transport, 
Nimi posuwam się ciągle naprzód. 
Ale póki mnie nie ma, mówię:

Nie płacz kobieto, nie płacz;
Nie płacz kobieto, nie płacz;
Kobieto, mój mały skarbie, nie wylewaj już łez;
Nie płacz kobieto, nie płacz;

Ech! (Mój mały skarbie, nie wylewaj już łez!
Nie płacz kobieto, nie płacz.
Mała siostrzyczko, nie wylewaj żadnych łez!
Nie płacz kobieto, nie płacz.)

Bob Marley