A Media Luz (tango)

Lata dwudzieste. Oni mogą być młodzi ale niekoniecznie. Spotkali milonga albo nie. On mógłby być szarmancki, ona powabna albo i nie. Jasne jednak jest, że jeśli chcą się spotkać w bardziej intymnych warunkach to znajdą pokoik gdzieś w śródmieściu Bueons Aires.

A media luz opisuje ten local używając wesołych i drobiazgowych określeń związanych w tamtym czasie z seksem. W tych pokoikach wszystko zostało w szczególach pomyślane tak, by stworzyć stosowny nastrój: todo a media luz (“wszystko w półmroku”).

A Media Luz (tango)

„A media luz” to intrygujący przykład tanga romantycznego. Edgardo Donato napisał ten utwór w 1925 roku. Słowa są autorstwa Carlosa Cesara Lenzi.

Edgardo Donato

Wybitny urugwajski muzyk Héctor María Artola, o bystrym krytycznym spojrzeniu, tak mówił: „Miasto Buenos Aires jest jedym miejscem na świecie gdzie grają dobrze tango, z wyjątkiem Montevideo”.

Edgardo Donato (1897 – 1963), skrzypek, lider orkiestry i kompozytor urodził się w San Cristóbal, w pobliżu Buenos Aires.Był synem emigrantów z Włoch, jak wielu innych sławnych muzyków.

Jeszcze w dzieciństwie wyjechał wraz z rodziną do stolicy Urugwaju, Montevideo. Gdy skończył 10 lat rozpoczął naukę muzyki najpierw u ojca. Skończył w konserwatorium im. Franciszka Liszta. W wieku 21 lat rozpoczął pracę.

A Media Luz

Zaczynał razem z ojcem w operze lecz wkrótce zdjął to ‘jarzmo’ i dołączył do orkiestry rozrywkowej Negro Quevedo, argentyńskiego bandeonisty.

W 1922 roku skomponował swój pierwszy hit, tango „Julian”, do słów José Panizza, dedykowane urugwajskiemu liderowi Juliánowi Gonzálezowi. Donato próbował sprzedać to tango za 20 pesos, potem nawet taniej ale bez rezultatu. W końcu opublikował je własnym sumptem.

A Media Luz, okładka

W 1923 roku jego utwory "Corazoncito de oro", "Beba" i "Muchacho" były już normalnie wydane. Do wszystkich trzech teksty napisał Celedonio Flores. Niedługo później napisał tango, które w historii gatunku było nagrywane najczęściej na całym świecie - "A media luz".

Edgardo Donato

„Napisałem‘A media luz’podczas podróży tramwajem” – opowiadał kompozytor. Premierę piosenka miała w Montevideo, w rewii "Su majestad la revista", a zaśpiewała ją śpiewaczka z Chile Lucy Clory. Wkrótce swoje wersje nagrali Firpo, Canaro i Gardel.

Lucy Clory

Orkiestra Edgardo Donato była jedną z tych, które wystąpiły w filmie „Tango”, z 1933 roku, w pierwszym filmie mówionym w historii argentyńskiego kina. Jego orkiestra i nazwisko stały się synonimami tanga.

Skomponował ponad 200 utworów. Niektóre z nich należą do klasyki repertuaru tanga: "A media luz", "Julián", "Muchacho", "El huracán", "T.B.C."

Orkiestra Edgardo Donato

Carlos Cesar Lenzi (1895 – 1963), poeta, urodził się w Montevideo a zmarł w Buenos Aires. Był dramaturgiem a pracował jako urzędnik w korpusie zagranicznym Urugwaju.

Carlos Cesar Lenzi

Jego pierwsza sztuka “El domador” miała premierę w 1918 roku. Napisał potem ich wiele. Jednakże to nie utwory dramatyczne uczyniły nazwisko Lenzi sławnym ale teksty piosenek, których napisał znacznie mniej. W 1925 roku napisał najsławniejsze słowa, które wręczył Edgardo Donato.

Po wielkim sukcesie “A media luz”, Lenzi pisał kolejne tanga. Ostatnie napisał podczas pobytu w Paryżu. Wszystkie jego teksty odsłaniają nam Lenzi’ego jako człowieka o wyrafinowanym duchu, podróżującego przez świat. Żaden jednak nie uzyskał takiego uznania jak “A media luz”.

Lenzi był lojalnym przyjacielem świetnego piosenkarza Carlosa Gardela, z którym spędzał niezapomniene dni w Paryżu oraz na francuskiej Riwierze.

A media luz zanurza słuchacza w błogiej, dekadenckiej obfitości apartamentu wynajętego przez bogatego pana dla sekretnych amorów, celebrującego te sytuacje, przez które część ludzi potępiała tango.

A Media Luz

Słowa z humorem opisują środki stosowane dla ochrony prywatności tego apartamentu: „nie ma żadnego sąsiada ani dozorcy”, dywany „tłumią dźwięki” a nawet kot zachowuje się bardzo cicho: „porcelanowy kot nie miauczy do miłości”.

Nie bądź zaskoczony ostatnią zwrotką: aż do lat 30-tych kokaina, morfina i opium były w medycynie legalnie używane. Sprzedawane w aptekach narkotyki te można było znaleźć zarówno w lekarskich gabinetach jak i w domach.

A Media Luz tango

A Media Luz

Corrientes, 3-4-8,
segundo piso ascensor.
No hay porteros, ni vecinos,
adentro, cocktail y amor...
Pisito que puso Maple,
piano, estera y velador;
un telefón que contesta,
una fonola que llora
viejos tangos de mi flor,
y un gato de porcelana
pa’ que no maúlle al amor.

Y todo a media luz,
que es un brujo el amor...
a media luz los besos,
a media luz los dos...
Y todo a media luz,
crepúsculo interior,
que suave terciopelo
la media luz de amor.

Juncal 12-24.
Telefoneá sin temor;
de tarde, té con masitas,
de noche, tango y amor;
los domingos, té danzante,
los lunes, desolación.

Hay de todo en la casita:
almohadones y divanes
como en botica... cocó!
Alfombras que no hacen ruido
y mesa puesta al amor.

A Media Luz, 1925

A media luz (W półmroku) (tłumaczenie Anna Wojtych)

Ulica Corrientes, numer trzeci,
drugie piętro z windą.
Nie ma dozorcy ani sąsiadów.
W środku rupieciarnia i miłość.

Mieszkanko urządzone przez Maple:
pianino, mata, nocny stolik,
telefon, który dzwoni,
gramofon, który łka
stare tanga z moich najlepszych lat
i kot z porcelany,
żeby nie miauczał na miłość.

Wszystko w półmroku,
bo miłość jest czarodziejem;
w półmroku pocałunki,
w półmroku ona i on.

Wszystko w półmroku:
prywatny zmierzch .
Półmrok miłości
jak delikatny aksamit.

Ulica Juncal, numer dwunasty:
dzwoń bez obawy.
Po południu podwieczorek,
w nocy tango i śpiew.

W niedziele wieczorki taneczne,
w poniedziałki pustka.
Mieszkanie wypełnione przedmiotami:
poduszki, kanapy;
znajdziesz tu wszystko:
dywany, które tłumią każdy dźwięk
i stół nakryty dla miłości.