Just for a Thrill (Tylko dla Dreszczyku)

„Hot Miss Lil” Hardin była najwybitniejszą kobietą we wczesnym jazzie. Grała na fortepianie, komponowała i aranżowała dla najlepszych zespołów z Nowego Orleanu. Wykształcona i elegancka Hardin nie przejęła się brakiem wyrobienia Louisa Armstronga, przeciwnie, rozpoznała ogromne bogactwo niewykorzystanego dotychczas potencjału u zawstydzonego młodego trębacza.

Just for a Thrill

Urodziła się jako Lillian Hardin 3 lutego 1898 roku w Memphis, Tennessee, gdzie wyrastała w domu babci Priscilli Martin, byłej niewolnicy. W pierwszych latach słuchała hymnów, piosenek spirituals oraz utworów klasycznych na fortepian. Później przyciągała ją muzyka popularna z silnym wpływem bluesa.

Lilian Hardin

Pierwsze kroki w grze na fortepianie odbyła w Mrs. Hook’s School of Music. „Z czasem przekonałam się, że wpoili mi tam wiele złych rzeczy” – wspominała Hardin w 1971 roku – „choć zamiary mieli bardzo dobre”. Jej matka, bardzo religijna osoba, była przekonana, że jej pasja do muzyki sprowadzi ją na grzeszną drogę zapisała ją na Fisk University w Nashville (była to wówczas jedyna uczelnia dla Czarnych w Ameryce). Lilian rozpoczęła tam naukę jesienią 1915 roku i przeszła dosyć szeroki program studiów, nie związanych zupełnie z muzyką.

Lilian Hardin

W 1917 roku wraz z mamą wyruszyły do Chicago. W następnym roku podjęła pierwszą pracę, w sklepie muzycznym Jones Music Store, gdzie odgrywała zinteresownym klientom nuty i partytury. Pewnego dnia spotkała w pracy Jelly Roll Mortona, pianisty ragtimów z inklinacją do jazzu. „Nie wiedziałam co on gra, nie znałam tych utworów, ale grał głośno i dał czadu, ludzie wkoło skakali w pełnej z nim harmonii, a ja skakałam wyżej niż ktokolwiek inny.”

Jelly Roll Morton

Jej szczęście przyszło niebawem, gdy do Chicago przybył Lawrence Duhé and his New Orleans Creole Jazz Band. Zespół szukał do składu pianisty. Niełatwo jej było wygrać konkurencję z mężczyznami ale jednak się udało. Trzy tygodnie później wyruszyła z zespołem na niezły kontrakt do De Luxe Café. Stamtąd trafili do klejnotu chicagowkiego night life, Dreamland. Tam Hardin spotkała takie sławy jak Alberta Hunter czy Ollie Powers. Gdy King Oliver‘s Creole Jazz Band zastąpił w Dreamland grupę Lawrenca Duhé, Oliver poprosił Lilian by została z nimi.

King Oliver‘s Creole Jazz Band

Zespół odnosił w Dreamland niebywałe sukcesy gdy King Oliver przyjął jako drugiego kornecistę Louisa Armstronga. Armstrong był już znany w Nowym Orleanie ale to był dopiero początek drogi do sławy. Przez kilka następnych lat Lil Hardin uczyła Louisa czytać muzykę, ponaglała go do własnego rozwoju a w końcu została jego drugą żoną. Ślub odbył się 4 lutego 1924 roku.

King Oliver‘s Creole Jazz Band

Współpracowała z Louisem w większości nagrań w latach 1920-tych. Dużo komponowała, jej najbardziej znane utwory to: “Struttin' WithSome Barbecue”, “Two Deuces”, “Doin' the Suzie-Q”, “Don't Jive Me”, “Clip Joint”, “Knee Drops” oraz “Bad Boy” (hitem stał się w 1957 roku w wykonaniu Jive Bombers). “Bad Boy” nagrał również Ringo Starr ww 1978 roku.

Louis Armstrong and His Hot Five

Jednak jej najbardziej poruszającą kompozycją była piosenka “Just For a Thrill”, napisana po tym jak Louis Armstorng rozpoczął romans z Alphą Smith. Był to rok 1931, Lil i Louis odseparowali się od siebie a wtedy Smith zagroziła, że oskarży Louisa o złamanie obietnicy małżeństwa. Wiarołomny Armstrong błagał o rozwód ale Lilian odmówiła, z dwóch powodów: „po pierwsze by udzielić mu lekcji, a po wtóre ja również go oskarżam”. I (razem z Donem Raye) napisała piosenkę:

„Tylko dla dreszczyku
Zamieniłeś słońce w deszcz
Tylko dla dreszczyku
Napełniłeś moje serce bólem”

Ostatecznie Lilian rozwiodła się z Louisem w 1938 roku.

Don Raye

W latach 30-tych Lilian Armstrong była zatrudniona jako pianistka w wytwórni Decca Records. Brała udział w nagraniach 26 utworów jako liderka (i przeważnie też wokalistka) lecz wydaje się, że utraciła swoją pasję muzyczną po rozwodzie. Ostatnią dekadę życia spędziła grając tylko okazjonalnie, bardziej zajmowała się śledzeniem kariery swojego byłego męża. Louis Armstrong zmarł 6 lipca 1971 roku wskutek komplikacji po ataku serca. Lil Hardin Armstrong zmarła siedem tygodni później podczas koncertu w Chicago poświęconego pamięci Louisa.

Louis and Lil

"Just For a Thrill" stał się dużym przebojem w 1959 roku gdy ożywił go Ray Charles. Wielu innych wokalistów i instrumentalistów jazzowych i popowych nagrało potem tę piosenkę, m.in.: Peggy Lee, Lena Horn, Aretha Franklin, Cher, Patricia Barber, Mel Carter, Lou Donaldson.

Ray Charles - Just for a Thrill

Lil Hardin Armstrong miała duży udział w wprowadzeniu jazzu do amerykańskiej muzyki. Była zaangażowaną pianistką obdarzoną sławnym przydomkiem “Hot Miss Lil,” i jedną z nielicznych kobiet zakładających w latach 20-tych własne zespoły jazzowe. Grała w pierwszych nagraniach jazzowych i napisała znaczące utwory dla wczesnych lat ery jazzu. Chociaż identyfikowana głównie jako żona Louisa Armstronga była kimś znacznie większym. Doskonała twórczyni piosenek, dynamiczna i wzorcowa wręcz artystka przez całe lata jest niedoceniona i pomijana.

Lil Hardin Armstrong

Just for a Thrill Lyrics

Just for a thrill
You changed the sunshine to rain
Just for a thrill
You filled my heart with pain

To me you were my pride and joy
But to you, I was merely a toy
A plaything, that you could toss around at will

Just for a thrill
You made my life one sad song
Just for a thrill
You just led me along

Although you're free and havin' your fun
To me you're still the only one
Cause you made my heart stand still
Just for a thrill

Although you're free and havin' your fun
To me you're still the only one
Cause you made my heart stand still
Well, it was just for a thrill

And baby you, you, made my heart stand still
Just for a thrill

Lil Hardin Armstrong

Tłumaczenie polskie wg olcha000, teksciory.pl

Tylko dla dreszczu emocji
Zamieniłeś światło słoneczne w deszcz
I tylko dla dreszczu emocji
Wypełniłeś moje serce tak wielkim bólem

Dla mnie byłeś moją dumą i radością
Och, ale dla ciebie byłam jedynie zabawką
Igraszką, igraszką, igraszką.

Że można kołysać się wokół do woli
I tylko dla dreszczu emocji, dreszczu emocji, dreszczu emocji.
Stworzyłeś moje życie, sprawiłeś,ze moje życie jest jedną smutną piosenką
I tylko dla dreszczu emocji

Zabrałeś mnie za rękę i po prostu zostawiłeś, zostawiłeś mnie samą
I chociaż jesteś wolny ja wiem, że bawisz się dobrze
Och, ale dla mnie i w moim sercu nadal jesteś tym jedynym
Ponieważ ty, och ty sprawiłeś, że moje serce jest spokojne, yeah

Tylko dla twojego osobistego dreszczu emocji, dreszczu emocji.

Aretha Franklin - Just for a Thrill