Marcin Mielczewski - Opera Omnia Vol. 6 (Vesperae Dominicales) [1999]

O gloriosa Domina 
1. Kyrie 	0:50 
2. Gloria 	4:08 
3. Credo 	6:16 
4. Sanctus 	2:45 
5. Agnus Dei	 1:18 

Missa Cerviensiana 
6. Kyrie 	1:17 
7. Gloria 	3:14 

Missa triumphalis 
8. Kyrie 	2:15 
9. Gloria 	4:50 

Missa Sancta Anna 
10. Kyrie 	1:36 
11. Gloria 	3:15 
12. Credo 	6:05 
13. Sanctus 	1:44 
14. Agnus Dei 	1:29 

Musicae Antiquae Collegium Varsoviense
Chamber Choir of the Warsaw Chamber Opera
Lilianna Stawarz - director

The oeuvre of Marcin Mielczewski-both those works which have been preserved to this day, and those known only from inventories-shows that his main field of compositional activity was religious music. Among his religious compositions, an important place is occupied by masses composed both as polyphonic a cappella works, and as vocal and vocal-instrumental concertato works. We know that Mielczewski composed at least twenty four masses: eighteen concertato works and six a cappella with added basso continuo. Unfortunately, of the concertato masses, only two have been preserved in their entirety (i.e. as a complete cycle) up to our time: the Missa O Gloriosa Domina and the Missa Sancta Anna, another two masses have survived as incomplete cycles comprised of only two movements-Kyrie and Et in terra-namely, the Missa Triumphalis and the Missa Cerviensiana, from another five, individual parts have been preserved, and the titles of nine are known to us only from inventories.

The masses for which all parts have survived show great variety in scoring.

The six-voice Missa O Gloriosa Domina has the classic complement of voices with doubled soprano and tenor: 2CA2TB.

The Missa Triumphalis has survived in one source as a composition for two four-voice choirs (CATB-CATB) with a six-part instrumental ensemble comprised of two violins and four trombones, according to another source, this is an eight-voice mass without instrumental ensemble. Most probably, the discarding of the instrumental ensemble in this second source is just a result of the contemporary performance practice of adapting scoring to the performance capabilities of a given ensemble.

The Missa Cerviensiana was composed for six-voice choir (2CA2TB), a coro ripieno with the same voicing, and a six-part instrumental ensemble identical to the one in the Missa Triumphalis.

Another mass with a similar-sized score is the Missa Sancta Anna. Its performance ensemble is comprised of six-voice choir (2CA2TB), coro cappella with the same voicing, and six-part instrumental ensemble consisting of two violins, three trombones and bassoon. In some manuscripts originating from Gdańsk, beyond this, an instrumental ensemble was added at that time, whose task was to double some of the existing parts, both vocal and instrumental.

We do not include them here, for they only represent evidence of performance practice in Gdańsk. In the concertato masses known only from indirect sources, we can determine the scoring merely in the area of quantity of voices in the ensemble, sometimes quantity of vocal and instrumental parts. Of the masses known only by their titles, one is six-voice, two, eight-voice, three, twelve-voice (though in one of them [Missa Poloni], it is indicated that this twelve-voice scoring consists of six vocal and six instrumental parts, another, untitled, is placed in the group of masses cum instrumentis, thus, its scoring could have been just as in the Missa Poloni), and three, sixteen-voice. In the group of masses from which only individual parts have been preserved, one of them is five-voice (classic complement of voices with doubled tenor), two, eight-voice bi-choral with classic complement of voices CATB-CATB, two, twelve-voice: one of them (Missa concertata secundi toni) is composed for two six-voice (2CA2TB-2CA2TB) choirs, however, the other (of which only the basso continuo part has been preserved), is described as a 6 et 12. We cannot determine today whether this is an only six-voice work, or whether it was composed for six vocal and six instrumental parts-which would be probable, in that six vocal and the same number of instrumental parts is the most typical scoring in Mielczewski's works. ---Zygmunt M. Szweykowski, mi.pl

Szósta część twórczości Marcina Mielczewskiego, a ostatnia, którą posiadam (niestety na dwie pierwsze płyty z muzyką płockiego kapelmistrza się nie załapałem). Opera Omnia 6 zawiera rejestrację wszystkich mszy, jakie Mielczewski napisał. Pierwsza z nich, Missa Super ‘O Gloriosa Domina’ to sześciogłosowa kompozycja na dwa soprany, dwa tenory, alt i bas. Rzekomo oparta jest o hymn rycerstwa polskiego z XVII wieku (jeśli wierzyć Janowi Chryzostomowi Paskowi, któren był tak miły, iż wskazał na ową pieśń – O Gloriosa Domina – jako utwór śpiewany przez polskie wojsko podczas rejzy Czarneckiego na Danię.

„… Wychodząc tedy za granicę, kożdy według swojej intencyi swoje Bogu poślubił wota. Zaśpiewało wszystko wojsko swoim trybem: O Gloriosa Domina!, konie zaś po wszystkich pułkach uczyniły okrutne pryskanie, prawie aż serca przyrastało i wszyscy to sądzili pro bono omine, jakoż i tak się stało. Poszliśmy tedy tym traktem od Międzyrzecza; przechodziło wojsko pagórek, z którego widać było granicę polską i miasta. Jaki taki obejrzawszy się, pomyśli! sobie: „Miła ojczyzno, czy cię też już więcej oglądać będę!”…*

Faktycznie coś w tym może być. Poszczególne części charakteryzują się bowiem niezwykłym wręcz patosem. Jest tak rycersko, jak tylko możemy sobie to wyobrazić. Mielczewski, który owej pieśni oddał swój kompozytorski sznyt przepięknie wykorzystał melodykę i harmonie wokalne, jakie z pewnością męskie głosy polskich żołnierzy, śpiewających owe hymny niejednokrotnie słyszał. Dzięki temu poszczególne partie zachwycają. Rzadkim w polskim baroku rozmachem, a gdy uświadomimy sobie, że ‘O Gloriosa Domina’ to… msza, robi się wówczas naprawdę niesamowicie.

Zresztą – nie tylko hymn wojsk polskich brzmi tu tak cudownie. Pozostałe msze, tak napisana dla opactwa w Czerwińsku (należącym wtenczas do biskupów płockich) Missa Cerviensana, jak i dla gdańskich kościołów skomponowana (najpewniej) Missa Triumphalis (aż szkoda, że zachowały się tylko dwa jej – wykorzystywane w liturgii fragmenty), a także zaginiona w oryginale Missa Sancta Anna (też z Gdańska pochodząca) to przykład porywającego wykorzystywania techniki koncertującej przez kapelmistrza płockiej kolegiaty. Marcin Mielczewski pokazuje tu nadzwyczajną klasę i światowy warsztat, prokurując dla nas utwory o brzmieniu – powiedzieć, że zachwycającym – to nic nie powiedzieć. Praktycznie każda część to perełka muzyki barokowej z czasów I Rzeczypospolitej. Ależ to nasze państwo musiało mieć wówczas potencjał, aż żal bierze, że go do naszych czasów nie stało.

Opera Omnia 6, album poświęcony Mielczewskiemu przez warszawski ensambl Musicae Antiquae Collegium Varsoviense pod dyrekcją Lilianny Stawarz to dzieło najpiękniejsze w moim przekonaniu. Nie do pomyślenia, że mam ten album tyle czasu, i do teraz czekałem, by się nim z wami podzielić. Arcydzieło muzyki polskiej, powiedziałbym – marsz po album do sklepu – ale nie wiem, czy da się go jeszcze gdziekolwiek kupić… ---classicsunday.wordpress.com

download (mp3 @320 kbs):

yandex mediafire ulozto solidfiles workupload

back