Paloma Negra (Czarna Gołąbka)

Zgodnie z aktualnymi wynikami głosowania przeprowadzonego przez magazyn Watch and Listen piosenkę "Paloma Negra" w wykonaniu Jenni Rivery z 2007 roku uważa się za Największą Piosenkę w Historii Muzyki. Dla wielu jest to prawdopodobnie znana historia: raz na dekadę sławny w świecie magazyn muzyczny Watch and Listen przeprowadza globalną ankietę wśród producentów i krytyków muzycznych z 80-ciu różnych krajów o 20-tu różnych językach. Uznanie dla "Paloma Negra" w obecnej dekadzie nie jest zaskoczeniem. Miliony fanów Jenni Rivery przeżyło ekscytację taką wiadomością jednak wielu innych podnosi wątpliwości co do obiektywności i sprawiedliwości tego głosowania.

Paloma Negra (Black Dove)

"Paloma Negra" jest utworem w stylu ranchera napisanym przez Tomása Méndeza i po raz pierwszy wydanym w 1988 roku przez Lolę Beltrán na jej albumie 'La Grande'.

Jenni Rivera - Paloma Negra

Ranchera jest popularnym gatunkiem muzycznym w Meksyku a bierze swą nazwę od farm hodowców bydła, na których ten styl był oryginalnie wykonywany. Muzyka ta obejmowała głównie tematykę wiejską ale w trakcie Rewolucji Meksykańskiej została przeniesiona na obszary miejskie w całym kraju. Opisując tradycyjny, wiejski folklor Ranchera pojawiła się jako symbol nowej świadomości narodowej w kontrze do arystokratycznych gustów tamtej ery. Tradycyjna ranchera opiewa miłość, patriotyzm i przyrodę. Rytmy na 3/4, 2/4 i 4/4 wiązane były z tempem i odpowiednio z walcem, polką i bolero. Piosenki zwykle grane były w tonacjach durowych i składały się w instrumentalnego wstępu, zwrotki i refrenu. Instrumentalna sekcja z reguły powtarzała i zwrotkę i refren i dodając zakończenie. Instrumentacja składała się z gitar, smyczków, trąbek i ewentualnie akordeonu, nie było jednak sztywnych reguł.

Lola Beltran - 'La Grande', 1988

Tomás Méndez (1927 - 1995) był meksykańskim kompozytorem i śpiewakiem, przede wszystkim muzyki ranchera, chociaż zaczynał od stylu mariachi. Urodził się w Fresnillo, Zacatecas, Mexico. Mendez był dosyć płodnym kompozytorem a największy sukces odniósł w 1954 roku tworząc "Cucurrucucu Paloma", piosenkę, która stała się olbrzymim hitem w wykonaniu Loli Beltran, a później została nagrana w dużej liczbie krajów, m.in. przez Julio Iglesiasa. (Na fali sukcesu Beltran zagrała główną rolę w filmie o tym samym tytule.) Lola Beltran wielokrotnie nagrywała pisoenki Mendeza, w tym i "Paloma Negra" i była zapewne jego najsympatyczniejszą interpretatorką, ale jego kompozycje znajdywały sympatię u wielu innych; wśród jego adoratorów byli tej miary artyści co Pedro Infante, Vicente Fernández, Amalia Mendoza czy Javier Solís. Mendez również sam nagrywał jako wokalista lecz zawsze był bardziej ceniony jako twórca piosenek niż ich wykonawca. Umarł w Mexico City 19 czerwca 1995 roku.

Tomas Mendez

Jenni Rivera dotknęła serc milionów słuchaczy śpiewając "Paloma Negra". Jej spuścizna rośnie w miarę jak nowi fani odkrywają jej unikalny muzyczny dorobek. Urodziła się jako Dolores Janney Rivera w Long Beach w 1969 roku. Jej kariera połączyła łukiem różne ery i gusta w amerykańskiej historii. Rivera nie była wielką wokalistką, była za to ikoną - inspirowała wszystkich dookoła. Jenni Rivera umarła w Iturbide w grudniu 2012 roku, mając 43 lata.

Jenni Rivera

"Paloma Negra przedstawia otwarty kanał w Meksyku i drogę na powierzchnię i większość z nas ma gdzieś tego gołębia w swoim jestestwie" - tak mówią członkowie Mariachi Semblanza - "Pijaństwo nie jest takie proste bez Paloma Negra. Nie pije się komfortowo jeżeli nikt nie umiera z miłości lub ze wspomnień i nikt nie towarzyszy przy takiej historii. Nie jesteś pijany dopóki nie obejmiesz przyjaciela i nie zaśpiewacie na całe gardło: 'ya agarraste… por tu cuenta.. las parraaandaaas' w rogu gospody, a potem mariachi gdzieś w nocy będą ci świadomie akompaniować."

Tomas Mendez

Być może najbardziej znaną wersją "Paloma Negra" jest ta pierwsza, Loli Beltran. Są jednak inni wykonawcy, którzy zaśpiewali tę pieśń z wielkim uczuciem i kunsztem, jak np. Chavela Vargas lub Lila Downs.

Chavela Vargas

Paloma Negra, tekst hiszpański

Ya me canso de llorar y no amanece
Ya no sé si maldecirte o por ti rezar
Tengo miedo de buscarte y de encontrarte
Donde me aseguran mis amigos que te vas
Hay momentos en que quisiera mejor rajarme
Y arrancarme ya los clavos de mi penar
Pero mis ojos se mueren si mirar tus ojos
Y mi cariño con la aurora te vuelve a esperar

Y aggaraste por tu cuenta la parranda
Paloma negra paloma negra dónde, dónde andarás?
Ya no jueges con mi honra parrandera
Si tus caricias han de ser mías, de nadie mas

Y aunque te amo con locura ya no vuelves
Paloma negra eres la reja de un penar
Quiero ser libre vivir mi vida con quien yo quiera
Dios dame fuerza que me estoy muriendo por irla a buscar

Y agarraste por tu cuenta las parrandas

Lola Beltran

English Translation

I’m tired of weeping and yet there’s no sign of the sun
I no longer know whether to curse you or pray for you
I’m afraid to look for you and afraid to find you
Where my friends all tell me that you’ve gone

At times I feel like relinquishing the fight
And ripping out the nails that cause my pain
But my eyes are dying without looking into yours
And my affection returns to wait for you at dawn

And you decided on your own to find a party
Black dove, black dove, where are you?
Stop playing with my honor, party girl
Your caresses must be mine, and no one else’s

And though I love you madly, don’t come back to me
Black dove, you are the bars on this cage of suffering
I want to be free and live my life with whom I choose
Lord, give me strength for I’m dying to go find her

And you decided on your own to find a party

Lila Downs śpiewa Paloma Negra

Tłumaczenie polskie (tekstowo.pl)

Męczy mnie już płacz i ciągle nie ma świtu
Nie wiem czy Cię przeklinać czy modlić się za ciebie
Boję się szukać Ciebie i znaleźć tam
Gdzie moi przyjaciele zapewniają mnie że bywasz
Są momenty że chciałbym się poddać
Wyjmując gwoździe z moich ran
Ale moje oczy umierają kiedy nie patrzą w Twoje
I jak szalone znowu Cię dziś szukają , kochanie moje.
Wyrwałaś się sama na tę pijatykę,
Czarnowłosa gołąbeczko, gdzie jesteś?
Nie igraj z moim honorem, balangowiczko
Twoje pieszczoty powinny być tylko moje i niczyje więcej

Chociaż kocham Cie szalenie, nie wracaj już,
Czarnowłosa gołąbeczko, jesteś powodem moich cierpień,
Chce być wolny, przeżyć moje życie z kim ja będę chciał,
Boże daj mi siły bo umieram z pragnienia aby wyjść i szukać Jej.

Wyrwałaś się sama na tę pijatykę

Paloma Negra

Tania Libertad - Paloma Negra